بديع الزمانڭ لاتین حرفلرینه باقیشی
بدیع الزمان حضرتلرینڭ قرآن حرفلرینه باقيشني تفصيلاتيله ویردیگمز كبی بوراده دە رسالۀ نورده كي بیانلرینه طایانارق یڭی حرفلره ناصل باقدیغنی و یڭی حرفلره نور خدمتنده نه درجه ده مساعده ایتدیگنی كوسترن افاده لری أوزرنده طوراجغز . تاكه بربریله باغلی بو ایكی مسئله ده استاد بدیع الزمان حضرتلرینڭ ناصل بر فكره صاحب اولدیغی داها ایی آڭلاشیلسین .
نور شاكردلرینڭ او قولای یازی یی – یڭی حرفلری – ترجیح ایتمەمەلری لزومی
” عزیز ، صدّیق قرداشلرم ! سزڭ بو دفعه نشئه لی كوزل مكتوبلریڭز ، رسالۀ نورڭ سربستیتی و مطبعه قاپوسیله انتشاری حقّنده بنی چوق مسرور أیله دی ؛ و قهرمان طاهرینڭ یینه بو اهمّیتلی ایشدە چالیشمسی ایچون بورایه كلمسی ، بنی شدتله دنیایه باقمەیه سوق ايتدي . قلبًا دیدم : مادام قرداشلرم بو درجه ایسته یورلر ، چاره سنی آرایاجغز . كیجه ده قلبمه كلدیكه : ایكی اهمّیتلی سببدن ، عنایت الهیه تام سربستیت و اسكی حرفلرله تمامنی طبع ایتمك تام مساعده ایتمییور .
برنجی سبب : امام علینڭ ( ر ض ) اشارت ایتدیگی كبی ، پرده آلتنده هر مشتاق ، كندی قلمی ایله ویاخود باشقه قلمی چاليشديرمسيله بویوك بر عبادت و آخرتده شهيدلرڭ قانیله راجحا نه ( أوستون كله رك ) موازنه ایدیلن مركّب ایله مجاهده حكمنده كی كتابتله ( یازارق ) انوار ايماني نشر ايتمكدر . اگر طبع ایدیلسه ، هركس قولایجه الده ایتدیگی ایچون ، كمال مراقله اوڭا چاليشاماز ، بالفعل نشرینه خدمت وظیفه سنی غائب ایدر .
ایكنجی سبب : رسالۀ نورڭ مهم بر وظيفه سي ، عالم اسلامڭ اكثريت مطلقه سنڭ یازیسی و خطی اولان حروف عربيه يي محافظه ایتمك اولدیغندن ، طبع یولیله ایشه كيريشيلسه ، شیمدی اكثر خلق یالڭز یڭی حروفي بیلدكلری ایچون ، اڭ چوق رساله لری یڭی حروفله طبع ایتمك لازم كله جك . بو ایسه رسالۀ نورڭ یڭی حروفه بر فتواسی اولوب ، شاكردلری ده او قولای یازی یی ترجیح ايتمەیه سبب اولور . “ [١]
یڭی حرفلر رسالۀ نور مسلگنه بتون بتون مخالفدر
” شاكردلرڭ غیرت و شوق و همتلری شیمدی یه قدر مطبعه لره احتیاج بیراقمامشلر . ان شاء اللّٰه او قدسی خدمته دوام ایدوب ، او الماس قلملر ایله نشر انوار ایده جكلر . مادام بتون بتون مسلگمزه مخالف اولان یڭی حروفي ( حرفلری ) ، بر - ایكی رساله ایچون قبول ایتدیگمز حالده مطبعه جیلر چكیندیلر ، او خیر عظیمی غائب ایتدیلر . سز او ایكی رساله یی بزم حسابمزه ، قهرمان قرداشلریمزدن یگرمی - اوتوز ذاته توزیع ایدرك ، یگرمی - اوتوز نسخه یی اسكی حروفله یازدیریڭز . یازان قلم صاحبلرینه دائمی حسنات قزاندیران او پك بویوك خیری ، سز قزانیڭز . اگر یڭی حروفله ، ال ماكينەسيله او ایكی رساله دن یازیلمش نسخه لر وارسه ، بزه بعض نسخه لر كوندریڭز . “ [٢]
” مادام بنم رأیمی ده آلمق ایسته یورلر . شیمدیلك ، أوّلجه نازلانان مطبعه جیلره لزوم یوق . هم مسلگمزه مخالف یڭی حروفه ( یڭی حرفلره ) ، رسالۀ نورڭ بر نوع مساعده سی حكمنه كچدیگی ایچون لازم دگل . سزلر ، ال ماكينەسيله یازدیغڭز مقدار یتر . ذاتاً نظیف ده ، ال ماكينەسيله بر درجه چالیشییور . تصحيحنه چوق دقّت ایتمك لازم . اسكی حروفله الماس قلملی قرداشلرم مطبعه یه احتیاج بیراقمییور . بزه یاردیم ایتسینلر . “ [٣]
یڭی حرفلر بدعەدر
” رسالۀ نور زندقه یه قارشی حقائق ايمانيه يي محافظه یه چالیشمسی كبی ، بدعته ( یڭی حرفلره ) قارشی دە حروف و خطّ قرآني ( قرآن حرفلرینی و یازیسنی ) محافظه ایتمك بر وظيفه سي ایكن … “ [٤]
” بو ذات ، … اهل دنیانڭ نظرنده بر موقع قزانمق املیله مهم بر بدعەنڭ ( یڭی حرفلرڭ ) معلملگنی در عهده ایتدی ( أوزرینه آلدی ) . تمامیله مسلگمزه ضد بر خطا ایشله دی . پك مدهش بر شفقت طوقادینی یدی . . . “ [٥]
” او بدعەلر و عجمی و اجنبی حروفنڭ ( اجنبی حرفلرینڭ ) انتشاری زمانی اولان او آخر زمانڭ فنا آدملری بر قسم ” علمأ السّو ء “ در ( كوتو عالملردر )كه ؛ حرص سببیله بطنلرینی ( قارینلرینی ) حرامله طولدیرمق ایچون بدعەلره یاردیم ایدن و فتوا ویرنلردر . “ [٦]
” حضرت علی كرم اللّٰه وجهه ، اجنبی حروفنه قارشی شدّتلی تأسف و حدّت ایتدیگی و بدعەلره طرفدارلق ایدن بر قسم علماء السّوئه قارشي شدّتلی نفرت و حدّت ایتدیگی … “ [٧]
بدعەلره طرفدار اولمامق ، نور خدمتنڭ شرطلرندن بریدر . استاد بدیع الزمان ، بدعه طرفدارلريني دگل طلبه لگه ، دوستلغه دخی قبول ایتمز . دوست طلبه و قرداش اولارق قبول ایتدیگی انسانلری تعریف ایدركن دوستلر ایچون شویله دییور :
” دوستڭ خاصّه سی و شرطی بودركه : قطعیًا ، سوزلره و انوار قرآنيه يه دائر اولان خدمتمزه جدّی طرفدار اولسون ؛ و حقسزلغه و بدعەلره و ضلالته قلبًا طرفدار اولماسین ، كندینه ده استفاده یه چالیشسین . “ [٨]
بدعەلرڭ دعالرڭ قبولنه سد چكديگنه دائر ده شویله دیر :
” رمضان شریفده بدعەلرڭ رفعنه ( قالقمه سنه ) اهل سنّت و جماعتڭ اكثریتله خالص دعاسی بر شرط و بر سبب مهم ایدی . مع الاسف جامعلره رمضان شریفده بدعەلر كیردیگندن ، دعالرڭ قبولنه سد چكوب فرج كلمدی . “ [٩]
نتیجه اولارق : نور طلبه لری ، نورلردن آلدیقلری درسله سنّت سنیه أوزره بر اسلامی باقیش آچيسي قزانیر و لاتین آلفابه سي كبی هر تورلی بدعەلره قارشی قلبًا مسافه لي طورورلر . بو نقطۀ نظردن رسالۀ نور طلبه سی اولمەیە غیرت ایدن كیمسه لرڭ قرآن یازیسی ایله اوقویوب یازمەیی اوگرنوب أوگرتمه لري و رساله لرڭ عثمانلیجه اصللرندن اوقویوب درس ویرملری تمل بر وظيفه لريدر .