بديع الزمانڭ لائیكلك حقّنده بيانلري
” اگر فرضا ، لائیك جمهوریتڭ ماهیتنی بیلمه ین بر دینسز دیسه : ” سنڭ رساله لرڭ ، قوتلی بر دینی جریان ویرییور ، لاديني ( لائیك ) جمهوریتڭ پرنسیپلرینه معارضه ایدییور . “
الجواب : حكومتڭ لائیك جمهوریتی دینی دنیادن آییرمق دیمك اولدیغنی بیلییورز . یوقسه هیچ بر خاطره كلمه ین ، دینی ردّ ایتمك و بتون بتون دینسز اولمق دیمك اولدیغنی ، غایت احمق بر دینسز قبول ایدر . اوت ، دنیاده هیچ بر ملّت دینسز اولارق ياشاماديغي كبی ؛ تورك ملتی مثللو بتون عصرلرده ممتاز اولارق ، بتون اقطار جهانده ، نره ده تورك وارسه مسلماندر . سائر عناصر اسلاميەنڭ كوچك ده اولسه یینه بر قسمی ، اسلامیت خارجنده در . بویله پك جدّی و حقيقي دیندار و بیڭ سنه قدر حقّ دینڭ قهرمان اوردوسی اولارق زمین یوزنده ، مفاخر ملیه سنی میلیونلر منابع دينيه ایله چاقان و قيلينچلرينڭ اوچلريله یازان بو مبارك ملتی ، ” دینی رد ایدر ویا دینسز اولور “ دییه اتهام ایدن یالانجی دینسزلر و ملّيتسزلر ، أویله بر جنایت ايشلييورلركه ، جهنمڭ اسفل سافلین طبقه سنده جزا كورمگه مستحق اولورلر . حالبوكه رسالۀ نور ، حیات اجتماعیه نڭ قانونلرینی دە احاطه ایدن دینڭ كڭیش دائره سندن بحث ایتمز . بلكه آصل موضوعی و هدفی ؛ دینڭ اڭ خاص و اڭ یوكسك قسمی اولان ایمانڭ اركان عظیمەسندن بحث ایدر .
هم اكثریتله مخاطبم ، أوّل كندی نفسم ، صوڭره آوروپه فيلسوفلريدر . بویله مسائل قدسيه دن ، طوغری اولمق شرطيله ، ضرر توهّم ایدن ، یالڭز شیطانلر اولابیلیر تصوّرنده يم . “ [١]