بديع الزمانڭ دینی سیاسته آلت ایدییور اتهامينا جوابي
بديع الزمانڭ دینی سیاسته آلت ایدییور اتهامينا جوابي
دردنجی ماده : شیمدی یه قدر بڭا هجوم ایدن و حكومتی علیهمزه چویرن كیمسه لرڭ غرضكار اولدقلری و صرف غرض ایله ایلیشدكلری بونڭله آڭلاشیلییوركه ، بزی وورمق ایچون هر قاپویه باش ووردیلر . أوّلاً طریقتجیلق ؛ بر شی بولامدیلر . صوڭره ” جمعیتچیلك “ ، صوڭره ” سیاستجیلك و انقلابه مخالف حركت و مخالف قومیته جیلك و اذنسز نشرياتچيليق “ كبی چوق جهتلرله اتهام ایتمك و بزی وورمق ایچون چالیشدقلری حالده ، بونلرڭ هیچ برنده طوتوناجق بر اماره بولامدقلرندن ، اڭ نهایت بر مادۀ كانونيەنڭ ، قيود احترازيه يي نظره آلمایارق ، ظاهری عموميتندن استفاده ایدوب ، هیچ بر ذی عقل قبول ایتمه یه جك و اونلره حقّ ویرمیه جك بر نقطه ایله بزی اتهام و محكوم ایتمك ایسته یورلر . اوت ، بو بحث ایده جگمز نقطه یی ، دنیاده هیچ بر ذی عقل ، حقیقت اولارق قبول ایتمز و ذرّه مقدار انصافی اولان ، ” بو افترادر “ دییه جك . او نقطه شودر :
” سعيد كردي دینی سیاسته آلت ایدییور “ تعبيريدر . بو تعبیرده ، اتهامی چوروته جك ، اون بش - یگرمی دلیلدن زیاده و بش - اون قدری مدافعاتمده ضبطڭزه كچيريلنلردن بریسی شودركه : یوزلر شاهدڭ شهادتیله اثبات ایتمگه حاضر اولدیغم ، شو بیان ایده جگم حالم ، او اتهامی اساسیله چوروتویور . شویله كه :
طقوز سنه اوتوردیغم بارله كویی خلقنڭ مشاهده سیله و طقوز آی اقامت ایتدیگم اسپارطه ده كی دوستلریمڭ شهادتیله و بنی یاقیندن طانییان دوستلریمڭ اشهاديله ، اون أوچ سنه دركه ، سیاست لسانی اولان هیچ بر غزته یی نه اوقودم و نه دیڭله دم و نه ده ایسته دم . حتّا برقاچ حادثه ده ، شخصمله علاقه دار ظن ایدیلن و هركسی مراقه سوق ایدن واقعه لردن بحث ایدن غزته لری اوقومق آرزوسی بولونمدی و اوقومدم . و اوقوتمدىغمله برابر ، یوز رساله ایچنده اون ، اون بش ماده دن باشقه بتون مسائلی ، آخرتمه و ايمانمه و حقيقته متوجّه اولدیغی حكومتڭ تدقيقات عميقه سيله تظاهر ایدن رسالۀ نور ، سكز طقوز سنه أوّل حكومتجه قانون مدني قبول ایدیلمدن و مدار تنقيد بولونان او اون ، اون بش ماده یی یاساق ایده جك قانونلر چیقمادن أوّل یازیلدیغی حالده ، ” سعید رسالۀ نور ایله دینی سیاسته آلت ایدییور ؛ یعنی كائناتده اڭ یوكسك و مقدّس طانیدیغی بر حقيقت قدسيه اولان دين حقّي و ايمان تحقيقي يي ، سیاسته ، یعنی اختلالكارانه ، اڭ تهلكه لی و اڭ كناهلی و چوق حقوقڭ ضایعنە سببیت ویرن عقیم ، سفلی بر مقصده آلت ایتمش “ دینیلیر می ؟ بویله دیینلر ، نه قدر دائرۀ عقل و انصاف و وجداندن اوزاق دوشدكلری و اوزاق حكم ایتدكلری آڭلاشیلمازمی ؟ البته ، بو یوكسك محكمۀ عدالت ، بویله آصلسز بو اوهام و اسناداتلري رفع ایدوب ، حقمزده احقاق حق ایده جكدر . كرچه ، قانونلری بیلمه مك اكثره كوره بر معذرت تشكیل ایتمز . فقط حقسز اولارق ، أوجرا بر كویده ، ترصّد آلتنده ، یبانجی بر یرده ، شدتله دنیادن كوسديروب ، نفيله اقامت ایتدیروب ، متمادیًا ترصّد ایله تعجیز ایدیلن بر آدمڭ قانونلری بیلمه مسی ، البته اهل انصافڭ نظرنده بر عذر تشكیل ایدر .
ایشته ، بن او آدمم . و بنی یاڭلیش بر وهم ایله مؤآخذه ایتدكلری مواد كانونيەنڭ هیچ برینی بیلمزدم . حتّا یڭی حروفله امضامی آتامازدم . بعضًا خدمتجیمدن باشقه ، اون كونده بر آدمله كوروشه مزدم . هركس بڭا معاونتدن قاچار . آووقات طوتمەیه اقتدارم یوق . بتون حیاتمده ” اڭ منفعتلی و اڭ ایی حیله ، حيله سزلك اولدیغی “ دستوری اولدیغندن ، بتون مدافعاتمده حقّ و حقیقت و صدق و طوغریلق اساسنی تعقیب ایتدم . بو حقيقته بنأً ، مدافعاتمده ویاخود بعضًا نادرًا بر - ایكی رساله مده ، زمان حاضرڭ قانونلرینه و رسمی مراسملرينه توافق ایتمه ین افاداتمه نظر مسامحه ایله باقمق عدالتڭ مقتضیات و ايجاباتندندر .
بنم مدافعاتمده مجمل قالان نقطه لر ، ادعانامه یه قارشی یازدیغم اعتراضنامه مده واردر و اعتراضنامه مده مجمل قالان نقطه لر ، مدافعاتمده ایضاحاتی واردر ؛ بربرینی تكمیل ایدر . یوز آلتمش اوچنجی مادۀ كانونيەنڭ تضمّن ایتدیگی معنًا قیود احترازیه ( قورومه تدبیرلری ) ایله برابر ، واضع قانونڭ اراده ایتدیگی مقصد ، آسایشڭ اخلالنه مدار اولمامق اولدیغنه بنأً ، اخلال آسايشه اشارت و دلالت ایده جك هیچ بر اماره و ترشّحات ، بنم و رساله لرم یوزنده كورولمدیگی و ضبطڭزه كچن مدافعاتمده یگرمی دفعه قطعي بر صورتده بو ماده نڭ مسئله مزله علاقه سی اولمدیغنی و قطعیاً جزایی مستلزم بر جهت بولونمدیغنی اثبات ایتدیگم حالده ، هر ناصلسه ، بدایتده كی اوهامڭ تأثيراتيله ، او مادۀ كانونيه ایله بزی مؤآخذه ایتمك ایچون مذكور ماده یی ایلری سورمك ، هیچ بر وجه ایله شان عدالته ياقيشماياجغندن ، براعتمي طلب أیله یه رك ، اڭ صوڭ سوزم : حَسْبُناَ اللهُ وَنِعْمَ الْوَكِيلُ فَاِنْ تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِىَ اللهُ لاَ اِلٰهَ اِلاَّ هُوَ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَهُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ در “ [١]